 |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
 |
| Historia |
Historia
Średniowiecze
Państwo tatarskie powstało w IX wieku jako Bułgaria Kamsko-Wołżańska. Mieszkańcy tego kraju nawrócili się na islam około roku 922. W 1230/1240 państwo zostało podbite przez Mongołów - wtedy mieszkańcy zostali nazwani Tatarami przez najeźdźców. W latach trzydziestych XV wieku ziemie te stały się częścią chanatu kazańskiego. Gdy w latach pięćdziesiątych XVI wieku car Iwan IV Groźny podbił chanat, wcielił również ziemie tatarskie do Rusi, a część Tatarów zmuszona została do nawrócenia na chrześcijaństwo (obecnie chrześcijańscy Tatarzy uważają się za odrębny naród). Car Iwan jest do dziś dnia znienawidzoną postacią w wielu tatarskich kręgach. W 1593 wyburzono wszystkie meczety na tym obszarze. Zakaz budowy nowych meczetów został zniesiony dopiero przez carycę Katarzynę II, a pierwszy meczet wybudowano dzięki jej wsparciu w latach 1766-1770. Do dziś uznawana jest ona za jednego z najbardziej protatarskich rządców Rosji.
Czasy współczesne
W XIX wieku powstała na terenie Tatarstanu nowa koncepcja religijna - euroislam, która zakłada wysoki poziom tolerancji religijnej. Do dziś Tatarzy uchodzą za najbardziej umiarkowanych muzułmanów, a władze słyną z popierania kultu religijnego wszystkich wyznań. W trakcie wojny domowej w Rosji 1918-1920 Tatarzy stanęli po wszystkich trzech stronach barykady ("Biali", "Czerwoni", nacjonaliści panuralscy). Po zdławieniu ostatniego oporu przez Armię Czerwoną utworzono Tatarską Autonomiczną Republikę Radziecką co miało oficjalnie miejsce 27 maja 1920. W granicach Republiki nie znaleźli się wówczas Tatarzy Wołżańscy, a wiele ziem etnicznie tatarskich włączono do Baszkirii.
Tatarstan dzisiaj
Tatarstan ogłosił niepodległość 30 sierpnia 1990, a w 1992 (układ z 31 marca) jako jedna z dwóch republik (obok Czeczenii) nie podpisał umowy federacyjnej z Rosją. 15 lutego 1994 zawarto porozumienie między rządem Rosji, a rządem Tatarstanu na mocy którego Tatarstan stawał się "niepodległym państwem stowarzyszonym z Federacją Rosyjską". Sformułowanie zostało uznane przez obie strony, więc formalnie: Tatarstan nie był częścią Rosji (miał z nią wspólną strefę ekonomiczno-walutową, armię i politykę zagraniczną), a faktycznie nią był. W rewizji Konstytucji Tatarstanu dokonanej w 2000 Republika uznała się za część Federacji. Obecna autonomia Republiki nieznacznie tylko odbiega od autonomii innych republik, a władza centralna systematycznie (choć powoli) ogranicza "nadmiar uprawnień" Tatarstanu. Dzieje się tak pomimo znacznych wpływów przywódców Tatarstanu na Kremlu. Podobny specjalny status władze Rosji od 1995 obiecują Czeczenii.
